صفات راویصفات دخیل در ترجیح بین اخبار متعارض، مربوط به راویان اخبار را صفات راوی گویند. ۱ - مراد از صفات راویصفات راوی، از اقسام مرجحات سندی است و مراد از آن، وجود صفاتی چون اعدلیت، اصدقیت، اوثقیت و... در راویان یکی از دو خبر متعارض است که موجب رجحان آن خبر بر خبر دیگر می‌شود. ۲ - روایات در صفات راویدرباره ترجیح صفات راوی دو روایت وجود دارد: ۱. «مرفوعه زراره» که «ابن ابی جمهور احسایی» در کتاب «غوالی اللئالی» نقل نموده است. ۲. «مقبوله عمر بن حنظله»، که چون راوی آن «صفوان بن یحیی» از اصحاب اجماع است، از سوی علما پذیرفته شده است. خلاصه آن حدیث چنین است: دو نفر از شیعیان با هم اختلاف داشتند و به منظور رفع مخاصمه نزد حاکمِ طاغوتی رفتند. امام (علیه‌السلام) درباره این کار آنها فرمود: مراجعه شما به حاکم طاغوتی، خلاف فرمان الهی است. راوی می‌گوید: عرض کردم این دو متخاصم به کجا بروند. امام (علیه‌السلام) فرمود: از میان شیعیان، دو نفر را که آگاه به دین و حلال و حرام هستند، به عنوان حاکم انتخاب نموده و به آنان مراجعه کنند و این دو هر چه حکم نمودند، پذیرفته و عمل شود. راوی سؤال می‌کند: هرگاه آن دو نفر در مقام قضاوت و داوری باهم اختلاف کردند و منشأ اختلاف آنها، حدیث منقول از شما بود، چه کنیم؟ حضرت فرمود: «الحکم ما حَکم به اعدلهما و افقههما و اصدقهما فی الحدیث و اورعهما و لا یلتفت الی ما یحکم به الآخر». [۳]
مغنیه، محمد جواد، علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید، ص۴۴۳.
[۵]
ایروانی، باقر، الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی، ج۴، ص(۴۵۳-۴۵۱).
[۷]
شیرازی، محمد، الوصول الی کفایة الاصول، ج۵، ص۳۵۶.
[۸]
قدیری، محمد حسن، البحث فی رسالات عشر، ص۳۸۹.
۳ - عناوین مرتبطاخبار ترجیح به صفات راوی. ۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «صفات راوی». رده‌های این صفحه : مرجحات سندی (اعم)
|